Chodowiecki - film animowany o Danielu Chodowieckim - Seria krótkich filmów animowanych na temat Sztuki Polskiej

Dorobek artystyczny Daniela Chodowieckiego jest imponujący - pozostawił po sobie ponad dwa tysiące rycin, ponad sto obrazów i miniatur oraz tysiące rysunków. Urodził się 16. października 1726 w Gdańsku jako syn Gotfryda Chodowieckiego, kupca pochodzącego ze starej wielkopolskiej rodziny szlacheckiej i hugenotki Marii Henrietty Ayrer, córki lipskiego pozłotnika. Mówił biegle po francusku i niemiecku, a wiele wskazuje, że znał także polski. Większość swojego życia spędził w Berlinie, gdzie najpierw uczył się zawodu kupca. Najważniejszą życiową decyzją było porzucenie kupiectwa i rozpoczęcie studiów w pracowniach uznanych artystów Pesne'a i Rodego. Droga ta zaprowadziła go na szczyty: najpierw został członkiem, a wreszcie dyrektorem tamtejszej Akademii Sztuk.

Początkowo Chodowiecki zajmował się malowaniem miniatur na kości słoniowej i niewielkich obrazów na płótnie. W tej materii zaistniał i zasłynął jako autor obrazu "Pożegnanie Jeana Calasa z Rodziną", potem wielokrotnie powielanym w różnych wariantach, także w formie autorskiej akwaforty, znanej jako "Wielki Calas". Rycina ta przyniosła mu sławę i rozpoznawalność.

W 1773 roku, po ponad 30. latach nieobecności, podróż z Berlina do rodzinnego Gdańska. Dokumentuje tę wyprawę prowadzony po francusku dziennik wzbogacony ponad stu towarzyszącymi zapisowi rysunkami. Bezpretensjonalna narracja, okraszona powstającymi najczęściej ad hoc szkicami, stanowi jedno z najcenniejszych świadectw obrazujących mentalność i stan umysłów społeczeństwa tuż po pierwszym rozbiorze Rzeczpospolitej Obojga Narodów.

Jako ilustrator zwrócił na siebie uwagę w 1769 roku wykonaniem dwunastu akwafort do "Minny von Barnhelm" Lessinga. Uzyskaną pozycję potwierdził przyjmując odpowiedzialność za zilustrowanie "Dzieła Elementarnego" wybitnego pedagoga Johanna Bernharda Basedowa. Wielki sukces przedsięwzięcia był zarówno zasługą autora, jak Daniela Chodowieckiego, czuwającego nad szatą graficzną publikacji. Współpracował przy wydaniach dzieł Goethego, Lavatera, Rousseau i Szekspira. Wśród niezliczonych nieomal ilustracji do literatury pięknej, naukowej, do almanachów i kalendarzy, wykonał między innymi ilustracje do niemieckiego wydania powieści Ignacego Krasickiego "Starzec odmłodzony".

Daniel Chodowiecki zmarł 7. lutego 1801 roku w Berlinie. Miał świadomość polskiego rodowodu, co wielokrotnie podkreślał. Po ostatnim rozbiorze Polski nazwał się "potomkiem wielkiego narodu, który wkrótce przestanie istnieć". Tuż potem, w latach 1796 i 1797, ukazały się dwa kalendarze ilustrowane przez Chodowieckiego i jego współpracowników, zawierające sceny z historii Polski, nawiązujące do najważniejszych - według artysty - wydarzeń z jej dziejów. Jedna z ilustracji przedstawia ucieczkę Stanisława Leszczyńskiego z Gdańska podczas oblężenia w 1734 roku. Dramatyzm tamtych dni stanowił jedno z mocniejszych wspomnień jego dzieciństwa. Kalendarze ilustrowane scenami z polskiej historii uważane są za deklarację przywiązania artysty do rodzinnego kraju, który właśnie zniknął z map Europy.

Chodowiecki cieszył się ogromnym uznaniem współczesnych. Georg Christoph Lichtenberg mówił o nim: "Malarz duszy w pełnym tego słowa znaczeniu", a Johann Caspar Lavater twierdził, że to "najlepszy, najbardziej uduchowiony spośród znanych mi rysowników". Johann Wolfgang Goethe również nie szczędził mu wyrazów uznania: "najwyższej subtelności winiety Chodowieckiego dają mi wiele radości i należą do moich ulubionych rycin".

Droga artystyczna prowadząca Chodowieckiego z Gdańska do dyrektury berlińskiej Akademii i pozostawione przezeń oeuvre zainspirowały Güntera Grassa, literackiego noblistę, ale też grafika i rzeźbiarza, a przy tym urodzonego gdańszczanina, do ufundowania nagrody im. Chodowieckiego, która przyznawana wyłącznie polskim grafikom. Chodowiecki zainspirował też legendarnego reżysera filmowego Stanleya Kubricka przy pracy nad jego filmem "Barry Lyndon" z 1975 roku.